هوش تجاری یا هوشمندی کسب و کار
با رشد سازمان ها، افزایش فضای رقابتی، نياز مدیران به اخذ تصميمات سریع، صحيح و بهنگام درحال افزایشاست. کنترل مدیریتی و تحليل اطلاعات متنوع سازمانی در حوزه های مختلف در جهت کاهش بهای تمام شده، افزایش بهره وری، افزایش فروش و در نهایت افزایش سودآوری سازمان از مهمترین نيازمندیهای سازمانهای مترقی و یا در حال رشد و توسعه میباشد. در همين راستا سيستم های هوش تجاری به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای پشتيبان تصميم گيری درخدمت مدیران ارشد و ميانی سازمان ها قرار می گيرند و با دریافت اطلاعات از سيستم های نرم افزاری حوزه های مختلف ضمن پردازش اطلاعات به کمک تکنيکهای مختلف داده کاوی، نتایج و خروجیهای مورد نظر مدیران را به صورت نمودارها، گزارشات و سایر خروجیهای گرافيکی و قابل استفاده برای مدیران نمایش میدهند.
هوش تجاری یک معماری و مجموعه ای از سیستمهای عملیاتی یکپارچه به همراه سیستمهای تصمیمیار و پایگاه های داده است که دسترسی آسان کاربران کسب و کار به داده را مهیا میسازد. در واقع هوش تجاری مجموعه ای از تواناییها، فناوریها، ابزارها و راهکارهایی است که امکان بررسی شرایط گذشته، حال و آینده برای مدیران را فراهم آورده و به درک بهتر از فضای کسب وکار کمک میکند. این فناوری، مقادیر بزرگی از اطلاعات را برای شناسایی و توسعه فرصتهای جدید به کار میگیرد. ابزارهای هوش تجاری، دیدگاههایی از شرایط گذشته، حال و آینده را در اختیار افراد قرار میدهد. با پیادهسازی راهکارهای هوش تجاری فاصله موجود بین مدیران میانی و مدیران ارشد و حتی کاربران نهایی از دیدگاه ارتباط اطلاعاتی از میان خواهد رفت و اطلاعات مورد نیاز مدیران در هر سطح، در لحظه و با کیفیت بالا در اختیار آنها قرار خواهد گرفت.
اجزا و عناصر اصلی یک سیستم هوش تجاری شامل موارد زیراست:
- استخراج، انتقال و بارگذاری (Transfer and Load)
- انبار داده
- (OLAP) On-line Analytical Processing
- (Data Mining) دادهکاوی
- نرمافزارهای گزارشگیری
- سیستم تصمیمیار هوشمند (Decision Support System)
- عامل هوشمند
- سیستم مدیریت دانش
- سیستم ارتباط با مشتری
اتخاذ تصميمات مدیران ارشد غالباً مستلزم به کارگيری گزارشاتی است که از تلفيق سيستمهای عملياتی سازمان و توزیعهای زمانی آنها حاصل میگردند. یکپارچهسازی و تلخيص حجم زیاد اطلاعات به نحو متناسب دیدگاه جامع و اجمالی مورد نياز مدیران ارشد در نظام دستی زمانبر و مستعد اشتباهات انسانی است سيستم هوش تجاری پیشنهادی با ارائه خلاصههای زمانی، امکان تلفيق دادههای حاصل از سيستمهای عملياتی، مشاهده روندهای تغييرات، فرمولنویسی، تعریف و کنترل شاخصهای کليدی عملکرد، به کارگيری شاخصهای پيش تعریف شده در حوزههای عملياتی و اقتصادی و طراحی داشبوردهای دلخواه جهت آگاهی از وضعيت با سهولت مشاهده نمایشگرهای وضعيت و امکان کنترل وضعيت جاری، بررسی روندها و بررسی از کل به جزء (drill down) و حرکت در ميان ابعاد مدیریتی مرتبط (drill through) جهت تحليل های مدیریتی را فراهم می آورد.
این در حالی است که همزمان با توسعه چشمگیر راهکارهای Enterprise نظیر ERPها و CRMها و ایجاد کانال های ارتباطی نوین مانند وبسایتها و شبکههای اجتماعی، سازمانها با حجم فزایندهای از دادههای مختلف با پراکندگی جغرافیایی زیاد روبرو هستند و جمعآوری، پالایش و استخراج اطلاعات معنادار از این انبوه دادهها و تحلیل این اطلاعات و دستیابی به دانش تصمیم ساز، تبدیل به یک چالش جدی برای تصمیمگیران و تحلیلگران کسب و کارها شده است. تحلیل صحیح و سریع دادهها، تاثیر انکارناپذیری در عرصه رقابت سازمان ها در سطح داخلی و چه در عرصه بینالمللی دارد. راهکارهای هوش تجاری و داشبورد مدیریت پاسخی کارآمد و آزموده شده به این نیاز جدی هستند. این راهکارها انبوه اطلاعات سیستمهای عملیاتی سازمان را در ساختاری تجمیعی، خلاصه شده، تحلیلی و مناسب برای نیازهای اطلاعاتی مدیران و تحلیلگران کسب و کار آماده میکنند تا گزارشگیری، ساخت نمایه های گرافیکی و امکانات تجزیه و تحلیل اطلاعات را در محیط کاربری ساده و کاربردی امکانپذیر کنند.
ویژگیهای سیستم هوش تجاری
یک سیستم هوش تجاری ویژگیهای استاندارد خاصی دارد: استاندارد شامل ویژگیهای وظیفهمندی، قابلیت استفاده، قابلیت اطمینان، کارایی و قابلیت پشتیبانی است. بر اساس موارد اعلام شده توسط موسسه گارتنر این ویژگیها را میتوان به صورت زیر درسیستمهای هوش تجاری تعمیم داد:
- وظیفهمندی
یک سیستم هوش تجاری بر اساس این ویژگی باید بتواند موارد زیر را پاسخ دهد:
بودجهبندی، برنامهریزی، نظارت، پیشگویی، یکپارچهسازی، گزارشات مالی، کارت امتیاز، داشبورد، گزارشات عمقی، گزارشات عمقی تا سطح دانهبندی اطلاعات، تحلیل، تعریف پرس و جو توسط کاربر، گزارشگیری زمانی و دورهای و تحلیلهای «چه میشد اگر…؟»
- قابلیت استفاده
برای پشتیبانی از این ویژگی باید امکانات زیر را داشته باشد:
- کاربر بتواند به دادهها در حد جزییات و سطوح خلاصه سازی شده دسترسی داشته باشد.
- کاربر بتواند محیط گرافیکی خودش را ایجاد کند.
- امکان ارایه گزارشات به صورتهای مختلف ازجمله گراف، جدول، نقشه، سند و…
- امکان نمایش گرافیکی دادهها و بصریسازی روابط بین اطلاعات تجاری و اطلاعات موقعیتی جغرافیایی (مثلاً تحلیلهای جغرافیایی شعب سراسر کشور)
- قابلیت اطمینان
سیستم هوش تجاری باید بتواند بدون در نظر گرفتن سختافزار و تعداد کاربران یک دسترسی قابل اعتماد فراهم کند. با از دست رفتن قسمتی از دادهها سیستم باید بتواند تخمین درستی از مقادیر از دست رفته انجام دهد تا نرمافزار هوش تجاری بتواند به درستی به کار خود ادامه دهد.
- کارایی
برای اینکه یک سیستم هوش تجاری بتواند به درستی و به طور کارا عملیات مورد نظر خود را انجام دهد باید بتواند از یک سری ابزارها استفاده کند. این ابزارها شامل ETL ،OLAP ،OLTP ،MDDB ،MRDB، انبار داده، معماری دو لایه و سه لایه و ابر داده هستند.
- قابلیت پشتیبانی
سیستم ارایه شده توسط یک فروشنده باید به صورت کامل پشتیبانی شود. پشتیبانی خوب یک سیستم و ارایه نسخههای جدید توسط ارایهدهنده و نیز ارایه مطالب آموزشی مفید در ارتباط با نرمافزار یکی از ویژگیهای یک سیستم هوش تجاری است.
شرکت نرم افزاری سورا آیریا مهر (سآمکو) با هدف تداوم، توسعه و پیاده سازی پژوهشهای ارزنده آکادمیک اساتید هیأت علمی در قالب یک مجموعه پیشرو در تکنولوژی نرم افزار و هوش مصنوعی شکل گرفته است. با توجه به این که حجم داده های بانک های اطلاعاتی و همچنین منابع اطلاعاتی تحت وب سازمان های مختلف به طور فزاینده ای درحال تزاید و ارزشمندتر شدن هستند، و ازطرفی لزوم افزایش سرعت و دقت تحلیل داده ها، نیاز به اتوماتیک شدن کشف دانش را بیش از پیش توجیه میکند. لذا سآمکو سعی دارد برخلاف روش مرسوم اکثر شرکت های ایرانی که صرفا مصرف کننده تکنولوژی وارداتی هستند، با اتکا به نوآوری و پژوهش، حد الامکان پاسخگوی نیازهای سازمان ها ونهاد های معتبر با چشم انداز موفقیت همه جانبه باشد.